Van jongs af aan was het zijn grote wens: Maarten van Leeuwen zal net als zijn broers in het autobedrijf van zijn vader gaan werken. Dat heeft hij heel wat jaren gedaan. Gaandeweg kwam er een proces op gang waarin Maarten zichzelf de vraag stelde: wat geeft mij nu echt voldoening? Het antwoord op die vraag resulteerde in een carrièreswitch. Hij werkt nu als adventuretherapeut bij Outback Explorers.
Mijn vader startte in 1974 zijn eigen autobedrijf’, begint Maarten te vertellen. ‘Wij woonden ernaast, dus als klein jochie was ik vaak in het bedrijf te vinden. Ik wist als kind van elke auto de verkoopprijs uit mijn hoofd. Er was altijd de stille verwachting dat ik ook in het familiebedrijf ging werken. Na de havo ging ik naar de IVA in Driebergen. Daarna werkte ik een aantal jaar voor een andere werkgever. In 2012 kwam ik bij het bedrijf van mijn vader en broers in loondienst.’
Vastlopen
In januari 2015 wordt Maarten mede-eigenaar van Van Leeuwen Auto’s. ‘Inmiddels was er ook een vestiging in Veenendaal geopend. Daar werd ik verantwoordelijk voor. Ik kwam mezelf tegen en liep tegen mijn eigen grenzen aan. Ik had een hoog verantwoordelijkheidsgevoel en kon moeilijk dingen loslaten. Daarnaast trok ik steeds meer werk naar me toe en legde ik de lat voor mezelf te hoog. Het menselijke aspect en het creatieve van ondernemen vind ik leuk, maar administratie en de processen eromheen vond ik niet leuk. Dat kostte me veel energie. Daarnaast voelde ik als jongste toch een zekere druk om dat wat mijn vader en broers hadden opgebouwd verder uit te breiden. Ik wilde me bewijzen. Maar dat had een ongelooflijke keerzijde. Op een gegeven moment begon ik tegen veel dingen op te zien, met als gevolg dat ik bijna emotioneel en fysiek uitgeput raakte. Ook had ik op dat moment de ziekte van Pfeiffer; ik was zwaar vermoeid. Gelukkig kwam ik niet thuis te zitten. Dat wilde ik ook echt niet! Mijn vader en mijn broers haalden in overleg verantwoordelijkheden en meerdere taken bij me weg. Dat voelde zwaar, maar het gaf me uiteindelijk ook rust. Natuurlijk wist ik ook wel dat dit het beste was en ook nodig, maar het was wel moeilijk om te accepteren. Als je dit als mede-eigenaar moet overkomen, is dat heel pijnlijk. Dat deed echt iets met me. Ik had het gevoel dat ik gefaald had en dat ik niet capabel was. Wie ben ik nou nog? Waarvoor ben ik dan nog mede-eigenaar? Wat doe ik ertoe? Wat is nu mijn bijdrage in het familiebedrijf?’
Wie ben ik?
Door deze gebeurtenissen komt er bij Maarten een proces op gang. ‘Mijn vrouw werkt in het onderwijs en ik vond haar werk waardevoller dan dat van mij. Het onderwijs trok me bijvoorbeeld altijd al wel. Ik heb het gevoel dat je daar veel meer van betekenis kunt zijn. Daarmee zeg ik niet dat ander werk niet belangrijk is, maar zo ervoer ik dat. Na de IVA had ik al zo’n momentje dat ik dacht: zou dat niet iets voor mij zijn? Toen wist ik niet zeker of dat het juiste moment was. Uiteindelijk stelde ik mezelf de vraag: wat wil ik nu eigenlijk? Wat geeft mij voldoening? Het ondernemen en het economisch bezig zijn gaven mij dat niet. Mensen hebben het vaak over wat ze willen bereiken, maar maakt daarnaar streven je gelukkig? Volgens mij moet je jezelf afvragen wat je energie geeft, wat jou gelukkig maakt en wat je diepste drijfveren zijn. Zelf wist ik het antwoord ook niet. Samen met een coach heb ik dat onderzocht. We keken naar wat er onder de oppervlakte bij mij speelde, welke gedachten en patronen niet helpend zijn en we zochten naar een antwoord op de vraag: wat wil ik? Uiteindelijk deed ik een loopbaantest van 160 vragen. Toen ik de samenvatting op de laatste bladzijde las, dacht ik: dit ben ik! Bezig zijn met mensen en buiten in de natuur zijn waren twee belangrijke uitgangspunten. Mijn coach zei: “Is Outback Explorers niet wat voor jou?” Ik begon te lachen. Een jaar geleden had ik al op hun website gekeken. Wat zij doen, vond ik toen al zo gaaf.’
Nog 38 jaar
Er volgt opnieuw een proces. ‘Hoe nu verder? Outback Explorers had mijn interesse, maar ik kwam niet uit de hulpverlening. Dat betekende dat ik weer moest gaan studeren: een hbo-studie én ook de interne opleiding bij Outback Explorers zelf. Een flinke investering, zeker ook omdat je je vertrouwde inkomen opgeeft. Daarnaast voelde ik me verantwoordelijk voor de medewerkers. Zij zetten zich in voor het bedrijf en dan ga ik “ervandoor”.
‘De makkelijkste weg was om te blijven.’
Het voelde alsof ik als kapitein het schip verliet. Is dat dan je verantwoordelijkheid nemen? De makkelijkste weg was om te blijven. Maar dat is kortetermijndenken. Met een ondernemer deelde ik mijn proces. Hij zei: “Diep in je hart heb je de beslissing al gemaakt.” Ik ontkende dat, waarop hij zei: “Je moet nog 38 jaar werken tot je pensioen. Stel dat je besluit dit werk te blijven doen, hoe ga je dan naar bed en hoe sta je de volgende ochtend weer op? Jaar in, jaar uit.” Die opmerking trof me. In maart 2019 nam ik definitief de stap. Mijn vader en broers nam ik trouwens ook volledig mee in dat proces. Steeds weer zeiden ze: “Je bent een welkome aanvulling in het bedrijf, maar doe wat bij je past en jou energie en voldoening geeft.” Dat maakte het proces makkelijker. Toen ik uiteindelijk zei dat ik definitief ging stoppen, was mijn vader de eerste die mij een hand gaf en me feliciteerde. Een van mijn broers zei dat hij dit al twee jaar zag aankomen, maar wilde dat ik zelf het besluit nam. Ik ben dankbaar dat het zo kon; zoiets kan namelijk gevoelig liggen in een familiebedrijf. Het proces van het loslaten van mijn vader en broers binnen het bedrijf vond ik lastig. Ik had persoonlijk en zakelijk een heel goede band met hen. Eén ding kan ik zeker weten zeggen: het is altijd heel goed geweest. Samen ondernemen heeft ons veel gebracht. Het “samen doen” met mijn familie mis ik! Het liefst had ik ze meegenomen naar mijn nieuwe werk.’
Zoeken naar balans
Vol goede moed gaat Maarten in september 2019 aan de studie. ‘Inmiddels had ik een gezin met twee jonge kinderen en de derde op komst. In mei 2023 kwam onze vierde en afgelopen september is onze vijfde geboren. Dan studeren, was echt niet makkelijk. Zeker gezien de gebroken nachten. Ik had gehoopt voor de geboorte van de vijfde klaar te zijn, maar ik kreeg in het voorjaar de ziekte van Lyme. Daardoor liep ik vertraging op. Hoe lastig ook, ik moest accepteren dat het even niet anders was. Gelukkig ben ik iemand die zich, zodra het kan, weer vastbijt in de studie. Ik weet waarvoor ik het doe. Naast mijn studie bouw ik nu in Kesteren aan mijn eigen onderneming binnen de franchiseorganisatie Outback Explorers. Alles bij elkaar zorgt ervoor dat ik veel ballen hoog moet houden. Deze switch mag natuurlijk niet ten koste gaan van mijn gezin. Dat heb ik thuis ook beloofd. Dat is blijven zoeken naar balans.’
Van betekenis zijn
Inmiddels werkt Maarten al een paar jaar in Kesteren. ‘Het geeft me ontzettend veel voldoening. Mijn werk bestaat onder andere uit het coachen van en geven van therapie aan jongens, mannen, gezinnen en relaties in welke vorm dan ook. Daarnaast geef ik klassentrainingen, preventief of bijvoorbeeld in situaties van onveiligheid, en ga ik aan de slag met teams. Dat laatste vind ik ook erg leuk om te doen. Ik ga vanuit ervaringsgerichte opdrachten aan de slag én ik ga het gesprek aan over de (communicatie)patronen. Waarom handel je op een bepaalde manier en hoe kun je het onderlinge vertrouwen en de verbinding met elkaar verdiepen? Het is leren met gegarandeerd plezier. Ik geniet ervan als een team weer naar huis gaat met een gevoel van: dit was zo waardevol en het heeft ons zoveel gebracht. Verder heb ik me door opleidingen en door mijn afstudeeropdracht verdiept in chronische stress, met emotionele en fysieke uitputting tot gevolg. Bij een burn-out is het stresssysteem ontregeld. Dat maakt het herstel zo moeilijk. Het gaat in de gesprekken dus over meer dan te veel hooi op de vork. Onder de waterspiegel speelt vaak iets anders. Het werk doe ik letterlijk in de vrije natuur; rondom de blokhut of elders. Het maakt me dankbaar dat ik van betekenis mag zijn, al ben ik maar een voorbijganger. Het kan mij raken om al het verdriet en de worstelingen – met name in therapie – te zien, maar het geeft me voldoening als er weer verbinding komt en mensen naar elkaar toe bewegen. Op zo’n manier van betekenis zijn voor anderen is mijn verlangen.’
Stilstaan
Maarten heeft tips voor wie op een kruispunt staat. ‘Het belangrijkste is dat jij voldoening uit je werk haalt. Dat kan echt! Als het je te veel energie kost, loop je leeg. Gun jezelf de tijd om stil te staan bij wat je voelt, bij wat echt belangrijk voor je is. Stel jezelf de vraag: hoe blij word ik nu van mijn werk? Wat geeft mij betekenis in het werk? Het leven is kort, we jagen veelal door. Hoe wil je de tijd die God je gegeven heeft inzetten met betrekking tot je werk? Wees ook kwetsbaar. Deel met anderen wat er in je leeft, ook als dat pijnlijk is. Delen is nodig om nieuwe stappen te kunnen zetten. Zorg voor een steunende omgeving die je motiveert en echt luistert. Als je er zelf niet uitkomt, kun je altijd een coach vragen in je proces. Vergeet ook niet dat elke verandering veel energie kost. Zorg daarom voor voldoende rust. Wat kan helpen, is tot rust komen in de natuur. Een flink stuk wandelen zonder telefoon en soms gewoon aan de waterkant je gedachten laten gaan.’
Maarten heeft zelf veel geleerd in de afgelopen jaren. ‘Juist in de pijnlijke en moeilijke momenten krijg je de meest waardevolle levenslessen. Dat zie je op het moment zelf niet zo, maar later wel. Ik had deze levenservaring nodig om te komen waar ik nu ben.’